Botulinum Toksini (Botoks) nedir?
Botulinum toksin, “Clostridium botulinum” adındaki bir bakteriden elde edilmektedir. Yani halk arasında bahsedildiği gibi yılan zehri değildir. Bu madde, enjekte edildiği bölgeye giden sinir uyarılarını kısmen engeller ve hedef bölgede geçici ve geri dönüşümlü bir felç oluşturur.
Botoks hangi amaçlarla kullanılır?
Kozmetik olarak yüzeyel/orta ve derin kırışıklıkların tedavisinde, kaş kaldırma amacıyla, koltuk altı/el/ayak gibi bölgelerde aşırı terlemenin olduğu durumlarda (hiperhidrozis), aşırı diş sıkma problemleri ve masseter hipertrofisinde, konuşurken ya da gülerken diş etlerinin normalden fazla göründüğü durumlarda (gummy smile) ve süreğen (kronik) migren durumunda kullanılır. Bunların yanında spastisite, serebral palsi, spazmodik tortikolis, blefarospazm, hemifasiyel spazm, servikal distoni ve mesane spazmında da kullanım endikasyonu bulunmaktadır.
Botoks kırışıklıklara nasıl etki eder?
Botoks uygulaması, yüzde kırışıklığa sebep olan kaslara giden sinir uyarılarını engeller. Bu sayede mimik kaslarındaki aşırı kasılma azalır, yüzeyel kırışıklıklar kaybolur, daha derin kırışıklıkların belirginliği azalır. Sonuç olarak yüzde kozmetik bir iyileşme ve daha genç bir görünüm sağlanır.
Botoks kırışıklık tedavisinde hangi bölgelere uygulanır?
Kaş arası, kaz ayakları (gözün dış kenarlarındaki çizgiler), alın bölgesi en sık uygulama alanlarıdır. Bunların yanında burunda mimikle ortaya çıkan tavşan çizgileri, üst dudak üstünde ortaya çıkan kırışıklıklar da Botoks uygulamasından fayda görür. Kaşın dış kısmına yapılacak Botoks enjeksiyonu da kaş kaldırma amacıyla kullanılır.
Botoks uygulaması nasıl yapılır?
Bu işlem için ameliyathane şartlarına gerek yoktur. Sterilite prensiplerine dikkat edilen ofis/muayenehane şartlarında kolaylıkla yapılabilen uygulamalardandır. Çok küçük iğneler (32G, 33G) yardımıyla hedef kaslara enjeksiyonlar yapılır. İşlem ortalama 10 dakika sürer. İşlem sonrası günlük hayata dönülür.
Kırışıklık tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması sonrası etki ne zaman başlar?
Uygulamanın etkisi 3-4 gün sonra başlar. Bu süreye kadar bir etki görülmemesi normaldir. Uygulamanın tüm etkisinin görülebilmesi için yaklaşık 10-14 gün beklenmelidir. Dolayısıyla kontrolünüz öncesinde tüm etkilerin oturması ve ek dozların bu süreden sonra yapılması uygundur.
Kırışıklık tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulamasının etkisi ne kadar sürer, kalıcılık süresini etkileyen faktörler nelerdir?
Botoks uygulamasının kalıcılık süresi, işlem yapılan bölgeye ve kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Yaş, sigara kullanımı, güneşten korunma durumu, beslenme, sosyal hayatta çok yoğun mimik kullanılması ve kas tonusu gibi yapısal sebepler bu değişken faktörlerin en önemlilerindendir. Mevcut çalışmalar incelendiğinde Botoks etkisinin ortalama 4-6 ay kadar sürdüğü, bu sürenin bazı kişilerde 2 ayda sonlandığı, bazı kişilerde ise bahsedilen ortalamalardan daha uzun sürebildiği görülmüştür. Etkinin beklendiği kadar uzun ve etkili olmadığı durumlarla karşılaşılabilir. Bu durumda direnç gelişimi araştırılır, doz ayarlaması yapılır ya da botulinum toksinin diğer alt türleri uygulanabilir. Unutulmamalıdır ki kişiden kişiye duyarlılık ve sonuçlar değişebilir. Eğer öncesinde çok sık botulinum toksini tedavisi gördüyseniz veya doz çok yüksek ise, vücudunuz botulinum toksinine karşı antikor adı verilen bazı maddeler üretmeye başlayabilir ve bu maddeler yeni enjekte edilen botulinum toksininin etkisini azaltabilir.
Kırışıklık tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması hangi sıklıkla tekrar edilmelidir?
Ortalama 4-6 ay. Tekrarlayan uygulamalarda etki süresinin uzadığı düşünülmektedir. Özellikle 3 ay arayla yapılmış 3 uygulamanın kırışıklıkları kalıcı olarak azalttığı düşünülür. İki botulinum toksin tedavisi arasındaki süre üç aydan daha kısa olmamalıdır.
Botoks uygulaması sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Uygulama günü botulinum toksinin istenmeyen yayılımını engellemek için uygulama bölgelerine masaj yapılmamalı, yüz üstü-yan yatılmamalı, şişliğin dağıtılmasına çalışılmamalıdır. Uygulama günü hamam, sauna gibi aktiviteler ve ağır egzersiz önerilmez. Enjeksiyon sonrası duş alınmasında veya yüzün yıkanmasında bir sakınca yoktur. Uygulamanın ertesi günü herhangi bir kısıtlama bulunmaz ve makyaj dahil günlük rutine dönülebilir.
Botoks uygulaması ağrılı mıdır?
Kullanılan enjeksiyon iğneleri oldukça küçük boyutlarda olduğu için ağrı minimaldir. Hastalar durumu “sinek ısırığı kadar” gibi ifadelerle açıklar. Botoks dağılımını etkileyeceği için işlem öncesinde lokal anestezik madde enjeksiyonu önerilmez. Gerekli görüldüğü durumlarda topikal (sürülen) kremlerle işlem öncesi yüzeyel anestezi sağlanabilir. İşlem sonrası enjeksiyon bölgelerindeki ağrı da çok kısa bir süre içerisinde geçecektir.
Botoks uygulaması sonrası morluk olur mu?
Nadiren, uygulama bölgesindeki küçük damarların hasarlanmasına bağlı olarak küçük morluklar oluşabilir. Bu durum, botulinum toksin tedavisinin etkisini ve sonucunu değiştirmez. Moraran bölgeye işlem sonrası masaj yapmadan ve sert şekilde bastırmadan buz uygulaması yapılması önerilir. Eğer morluk oluşursa 3-4 gün içinde geçecektir ve bu süre zarfında fondöten kullanımı morluğu maskeleyecektir.
Botoks uygulaması sonrası karşılaşılan diğer problemler nelerdir?
Botulinum toksini uygulaması bazı kişilerde baş ağrısına, genel bir halsizliğe, uyku haline ve yorgunluğa neden olabilir. Ancak bu durum geçici olup uygulaması sonrası 24 saat içinde genellikle tamamen ortadan kaybolur. Çok nadir olarak göz çevresine yapılan uygulamalarda kaş düşüklüğü, göz kapağı düşüklüğü ve görme şikayetleri olabilir ve bu şikayetler geçicidir. Yine çok ender olarak botulinum toksini enjeksiyonundan sonra alerjik reaksiyon gelişebilir. Tedaviden sonra nefes alma-yutma ya da konuşma güçlüğü, kurdeşen, şişme (yüz ve boğazda şişme dahil), hırıltılı soluma, baygınlık hissi ve nefes darlığı ortaya çıkarsa, derhal doktorunuza ya da en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz çünkü bunlar şiddetli bir alerjik reaksiyonun olası belirtileridir.
Kırışıklık tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması ilerleyen dönemlerde kırışıklıkların artmasına mı sebep olur?
Bu durum halk arasında yanlış bilinir. Kırışıklık amacıyla yapılan Botoks uygulaması ileriki dönemlerde kırışıklıkların artmasına sebep olmaz, aksine düzenli aralıklarla yapılan Botoks uygulaması kırışıklıkları kalıcı olarak tedavi eder ve yaşlanmayı geciktirir. Botoks’un etkisi geçmeye başlayınca hastalar yüzünün eskisinden daha kırışık olduğu düşünülebilir ancak bu gerçek değildir. Botoks’un etkisi altındaki görüntülerine alıştıkları için eski görüntülerine dönmeleri hastalarda yanlış bir düşünce yaratır.
Botoks kimlere uygulanmaz?
Enjeksiyon planlanan bölgede aktif enfeksiyon varlığında, nörolojik ya da nöromusküler hastalıklarda (Motor nöropatiler, ALS, Myastenia Gravis, Eaton-Lambert Sendromu…), aminoglikozidler (gentamisin…) ve kürar benzeri non-depolarizan blokörler gibi ilaç kullanımında, laktoz ve albümin alerjisinde, hamilelikte ve emzirme durumunda Botoks enjeksiyonu yapılmaz. 6 ay içinde geçirilmiş göz ve göz çevresi cerrahisi varlığında da Botoks uygulaması uygun değildir.
Botoks hangi kozmetik amaçla kullanılmaz?
Botoks uygulamaları, diğer medikal estetik işlemler olan PRP, mezoterapi ve dolgu uygulamalarıyla karıştırılmamalıdır. Botulinum toksin uygulamasının etki prensibi düşünüldüğünde, etkisi bahsi geçen diğer uygulamalardan tamamen farklıdır. Dolguların sağladığı dolgunluk etkisi Botoks uygulamasında beklenmez. Botoks uygulaması ciltteki kırışıklıkları açtığı için ciltte bir miktar parlaklık ve canlılık sağlayacaktır ancak bu amaçla kullanılan PRP ve mezoterapi uygulamaları kadar cilt parlaklığına bariz bir etki göstermez. Botoks uygulaması kırışıklıkları açar ama germe operasyonlarında (yüz germe, boyun germe, şakak germe, kaş kaldırma) olduğu gibi kalıcı bir çözüm sunmaz.
Özet
Botulinum toksin (Botoks) enjeksiyonları, yüzdeki kırışıklıkların tedavisinde oldukça sık kullanılan, basit ve etkili bir uygulamalardır. Kozmetik amaçla yapılan düzenli Botoks uygulamaları yaşlanmayı geciktirir. Her kas başına enjeksiyon sayısı ve doz; kullanım yerine, kişiye ve ihtiyaca bağlı olarak değişmektedir. Botulinum toksin uygulamasının kalıcılık süresi önceki uygulamalara, işlem yapılan bölgeye ve kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Lütfen uygulamayı başka uygulamalarla, kendinizi ise başka kişilerle karşılaştırmayınız. Fazla doz uygulamanın geri dönüşü maalesef olmuyor. Onun yerine, istediğim etkiyi mümkün olan en az dozla yapma taraftarıyım ve uygulamalarımı da buna göre yapıyorum. Her ne kadar ölçsek biçsek de yapısal faktörlere bağlı olarak küçük kırışıklıklar kalabiliyor, minimal asimetriler oluşabiliyor ya da az dozdan dolayı istenilen etki tam olarak oluşmayabiliyor. İçinize sinmeyen ya da daha çok etki istediğiniz durumların hepsini kontrolünüzde halledeceğimizden şüpheniz olmasın. Dediğim gibi, fazla doz yapıp geri döndürememektense, az doz yapıp ihtiyaç halinde ekstra dozlar yapmak çok daha güvenli. Botulinum toksin uygulaması gibi medikal estetik uygulamalar, deri ve deri altı anatomi konusunda hem teorik hem de uygulamalı olarak bilgi ve tecrübe sahibi olan, konuya derinlemesine hakim, karşılaşılan komplikasyonları yönetebilecek ve alanında uzman doktorlar tarafından uygulanmalıdır. Saygılarımla.
Kaynaklar
