Botulinum Toksini (Botoks) nedir?
Botulinum toksin, “Clostridium botulinum” adındaki bir bakteriden elde edilmektedir. Yani halk arasında bahsedildiği gibi yılan zehri değildir. Enjekte edildiği bölgeye giden sinir uyarılarını kısmen engeller ve hedef bölgede geçici ve geri dönüşümlü bir felç oluşturur.
Botoks hangi amaçlarla kullanılır?
Koltuk altı/el/ayak gibi bölgelerde aşırı terlemenin olduğu durumlarda (hiperhidrozis), kozmetik olarak yüzeyel- orta ve derin kırışıklıkların tedavisinde, kaş kaldırma amacıyla, aşırı diş sıkma problemleri ve masseter hipertrofisinde, konuşurken ya da gülerken diş etlerinin normalden fazla göründüğü durumlarda (gummy smile), süreğen (kronik) migren durumunda kullanılır. Bunların yanında spastisite, serebral palsi, spazmodik tortikolis, blefarospazm, hemifasiyel spazm, servikal distoni ve mesane spazmında da kullanım endikasyonu bulunmaktadır.
Aşırı terleme durumunun (Hiperhidrozis) tedavisine ne için ihtiyaç duyulur?
Aşırı terleme durumu, sosyal hayatı bozan ve özgüveni etkileyen bir rahatsızlıktır. Koltuk altı aşırı terleyen bir birey kıyafet seçiminde ve sosyal ilişkilerinde oldukça zorlanır. Ter kokusu hem kendisini hem de çevresini rahatsız edebilir. Benzer şekilde el ve ayaklarda aşırı terlemesi olan bireyler işlerini yapmakta zorlanır ve sosyal ortamlara girmekte tedirginlik yaşar. Botoks uygulamasıyla bu şikayetlere çözüm bulmak amaçlanır.
Botoks uygulaması aşırı terleme durumunda nasıl etki eder?
Bu uygulama, ter bezlerine giden ve terlemeyi sağlayan sinirleri geçici olarak felç eder. Bu sayede ter bezlerinin ter üretmesi engellenir.
Aşırı terleme amaçlı hangi bölgelere Botoks uygulanır?
Koltuk altı en çok uygulama yapılan bölgedir. Bunun yanında el, ayak ve alın bölgesi de uygulama yapılan diğer bölgelerdir.
Botoks uygulaması nasıl yapılır?
Bu işlem için ameliyathane şartlarına gerek yoktur. Sterilite prensiplerine dikkat edilen ofis/muayenehane şartlarında kolaylıkla yapılabilen uygulamalardandır. Çok küçük iğneler (32G, 33G) yardımıyla hedef bölgeye enjeksiyonlar yapılır. İşlem ortalama 10 dakika sürer. İşlem sonrası günlük hayata dönülür.
Terleme tedavisi amacıyla yapılan botulinum toksini Botoks uygulaması sonrası etki ne zaman başlar?
Uygulamanın etkisi 3-4 gün sonra başlar. Bu süreye kadar bir etki görülmemesi normaldir. Uygulamanın tüm etkisinin görülebilmesi için yaklaşık 14 gün beklenmelidir. Dolayısıyla kontrolünüz öncesinde tüm etkilerin oturması ve ek dozların bu süreden sonra yapılması uygundur.
Terleme tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulamasının etkisi ne kadar sürer, kalıcılık süresini etkileyen faktörler nelerdir?
Terleme tedavisinde botulinum toksinin etkisi ortalama 6-9 ay kadar sürer. Botulinum toksin uygulamasının kalıcılık süresi işlem yapılan bölgeye ve kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Yaş, sigara kullanımı, beslenme ve yapısal sebepler bu değişken faktörlerin en önemlilerindendir. Etkinin beklendiği kadar uzun ve etkili olmadığı durumlarla karşılaşılabilir. Bu durumda direnç gelişimi araştırılır, doz ayarlaması yapılır ya da botulinum toksinin diğer alt türleri uygulanabilir. Unutulmamalıdır ki kişiden kişiye duyarlılık ve sonuçlar değişebilir. Eğer öncesinde çok sık botulinum toksini tedavisi gördüyseniz veya doz çok yüksek ise, vücudunuz botulinum toksinine karşı antikor adı verilen bazı maddeler üretmeye başlayabilir ve bu maddeler yeni enjekte edilen botulinum toksininin etkisini azaltabilir.
Terleme tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması hangi sıklıkla tekrar edilmelidir?
Tekrarlayan uygulamalarda etki süresinin uzadığı düşünülmektedir. Özellikle 4 ay arayla yapılmış 3 uygulamanın terlemeyi kalıcı olarak azalttığı düşünülür. İki botulinum toksin tedavisi arasındaki süre 4 aydan daha kısa olmamalıdır.
Botoks uygulaması sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Uygulama günü botulinum toksinin istenmeyen yayılımını engellemek için uygulama bölgelerine masaj yapılmamalı, şişliğin dağıtılmasına çalışılmamalıdır. Uygulama günü hamam, sauna gibi aktiviteler ve ağır egzersiz önerilmez. Enjeksiyon günü, enjeksiyon bölgesine su değdirilmesi önerilmez. Uygulamanın ertesi günü herhangi bir kısıtlama bulunmaz ve günlük rutine dönülebilir.
Botoks uygulaması ağrılı mıdır?
Kullanılan enjeksiyon iğneleri oldukça küçük boyutlarda olduğu için ağrı minimaldir. Hastalar durumu “sinek ısırığı kadar” gibi ifadelerle açıklar. Botoks dağılımını etkileyeceği için işlem öncesinde lokal anestezik madde enjeksiyonu önerilmez. Gerekli görüldüğü durumlarda topikal (sürülen) kremlerle işlem öncesi yüzeyel anestezi sağlanabilir. İşlem sonrası enjeksiyon bölgelerindeki ağrı da çok kısa bir süre içerisinde geçecektir.
Botoks uygulaması sonrası morluk olur mu?
Nadiren, uygulama bölgesindeki küçük damarların hasarlanmasına bağlı olarak küçük morluklar oluşabilir. Bu durum, botulinum toksin tedavisinin etkisini ve sonucunu değiştirmez. Moraran bölgeye işlem sonrası masaj yapmadan ve sert şekilde bastırmadan buz uygulaması yapılması önerilir.
Botoks uygulaması sonrası karşılaşılan diğer problemler nelerdir?
Botulinum toksini uygulaması bazı kişilerde genel bir halsizliğe, uyku haline ve yorgunluğa neden olabilir. Ancak bu durum geçici olup uygulaması sonrası 24 saat içinde genellikle tamamen ortadan kaybolur. Çok ender olarak botulinum toksini enjeksiyonundan sonra alerjik reaksiyon gelişebilir. Tedaviden sonra nefes alma-yutma ya da konuşma güçlüğü, kurdeşen, şişme (yüz ve boğazda şişme dahil), hırıltılı soluma, baygınlık hissi ve nefes darlığı ortaya çıkarsa, derhal doktorunuza ya da en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz çünkü bunlar şiddetli bir alerjik reaksiyonun olası belirtileridir.
Terleme tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulamasının terlemeyi azaltması bir problem yaratmaz mı? Sonuçta vücudun teri bir şekilde atması lazım? Vücut başka yerlerden daha mı çok terleyecek?
Bu durum halk arasında yanlış tahmin edilir. Erişkin bir bireyde toplam 2-5 milyon ter bezi bulunur. Bloke edilen kısım bu sayının yanında oldukça azdır. Dolayısıyla vücut tarafından atılması gereken ter yine atılır ve bu durum diğer bölgelerde belirgin bir artış oluşturmaz. Ayrıca terleme tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması ileriki dönemlerde terlemenin artmasına sebep olmaz, aksine düzenli aralıklarla yapılan Botoks uygulaması terlemeyi kalıcı olarak tedavi eder. Botoks’un etkisi geçmeye başlayınca hastalar eskisinden daha çok terlediğini düşünebilir ancak bu gerçek değildir. Botoksun etkisi altındaki terleme miktarlarına alıştıkları için terlemenin eski haline dönmesi hastalarda yanlış bir düşünce yaratır.
Botoks kimlere uygulanmaz?
Enjeksiyon planlanan bölgede aktif enfeksiyon varlığında, nörolojik ya da nöromusküler hastalıklarda (Motor nöropatiler, ALS, Myastenia Gravis, Eaton-Lambert Sendromu…), aminoglikozidler (gentamisin…) ve kürar benzeri non-depolarizan blokörler gibi ilaç kullanımında, laktoz ve albümin alerjisinde, hamilelikte ve emzirme durumunda Botoks enjeksiyonu yapılmaz.
Özet
Botulinum toksin (Botoks) enjeksiyonları, terleme tedavisinde oldukça sık kullanılan, basit ve oldukça etkili bir uygulamalardır. Yaklaşık 10 dakikalık bir uygulama terleme problemi olan bireyi 6-9 ay rahatlatır. Botulinum toksin uygulamasının kalıcılık süresi önceki uygulamalara, işlem yapılan bölgeye ve kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Lütfen uygulamayı başka uygulamalarla, kendinizi ise başka kişilerle karşılaştırmayınız. Botulinum toksin uygulaması gibi medikal estetik uygulamalar, deri ve deri altı anatomi konusunda hem teorik hem de uygulamalı olarak bilgi ve tecrübe sahibi olan, konuya derinlemesine hakim, karşılaşılan komplikasyonları yönetebilecek ve alanında uzman doktorlar tarafından uygulanmalıdır. Saygılarımla.
Kaynaklar
