Botulinum Toksini (Botoks) nedir?
Botulinum toksin, “Clostridium botulinum” adındaki bir bakteriden elde edilmektedir. Yani halk arasında bahsedildiği gibi yılan zehri değildir. Enjekte edildiği bölgeye giden sinir uyarılarını kısmen engeller ve hedef bölgede geçici ve geri dönüşümlü bir felç oluşturur.
Botoks hangi amaçlarla kullanılır?
Aşırı diş sıkma problemleri ve masseter hipertrofisinde, kozmetik olarak yüzeyel/orta ve derin kırışıklıkların tedavisinde, kaş kaldırma amacıyla, koltuk altı/el/ayak gibi bölgelerde aşırı terlemenin olduğu durumlarda (hiperhidrozis), konuşurken ya da gülerken diş etlerinin normalden fazla göründüğü durumlarda (gummy smile), süreğen (kronik) migren durumunda kullanılır. Bunların yanında spastisite, serebral palsi, spazmodik tortikolis, blefarospazm, hemifasiyel spazm, servikal distoni ve mesane spazmında da kullanım endikasyonu bulunmaktadır.
Diş sıkma probleminin ve masseter hipertrofisinin tedavisine ne için ihtiyaç duyulur?
Masseter kası, çenenin yan bölgesinde (yanakların altı ve arkası) bulunan ve çiğneme fonksiyonu için önemli olan kas gruplarından biridir. Bu kas grubu yapısal olarak büyük olabilir. Ayrıca aşırı kullanıma (çok sakız çiğneme vs..) ya da strese bağlı olarak olması gerekenden daha çok çalışırsa çene sıkma, diş gıcırdatma, diş ağrısı gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar. Aynı zamanda, bu kas fazla büyürse çene hattı görünümü değişir, oval yerine daha köşeli, kare şeklinde çene görüntüsü ortaya çıkar. Hem fonksiyonel olarak diş sıkma problemlerini düzeltmek hem de çene hattını yumuşatıp ovalleştirerek daha estetik bir görünüm kazandırmak amacıyla bu bölgeye Botoks uygulaması yapılır.
Botoks uygulaması aşırı diş sıkma ve masseter hipertrofisi durumunda nasıl etki eder?
Bu uygulama, masseter kasına giden sinirlerin bir kısmını geçici olarak felç eder. Bu sayede masseter kasının olması gerekenden fazla çalışması engellenir.
Diş sıkma problemi için Botoks uygulaması nasıl yapılır?
Bu işlem için ameliyathane şartlarına gerek yoktur. Sterilite prensiplerine dikkat edilen ofis/muayenehane şartlarında kolaylıkla yapılabilen uygulamalardandır. Çok küçük iğneler yardımıyla hedef kasa (masseter kası) enjeksiyonlar yapılır. İşlem ortalama 10 dakika sürer. İşlem sonrası günlük hayata dönülür.
Diş sıkma probleminin ve masseter hipertrofisinin tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulaması sonrası etki ne zaman başlar?
Uygulamanın etkisi 1-2 hafta sonra hissedilmeye başlanır. Maksimum etki 4-6 haftada oraya çıkar.
Diş sıkma probleminin ve masseter hipertrofisinin tedavisi amacıyla yapılan Botoks uygulamasının etkisi ne kadar sürer, kalıcılık süresini etkileyen faktörler nelerdir?
Bu amaçla yapılan botulinum toksinin etkisi ortalama 6 ay kadar sürer. Botulinum toksin uygulamasının kalıcılık süresi işlem kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Yaş, sigara kullanımı, beslenme ve yapısal sebepler bu değişken faktörlerin en önemlilerindendir. Etkinin beklendiği kadar uzun ve etkili olmadığı durumlarla karşılaşılabilir. Bu durumda direnç gelişimi araştırılır, doz ayarlaması yapılır ya da botulinum toksinin diğer alt türleri uygulanabilir. Unutulmamalıdır ki kişiden kişiye duyarlılık ve sonuçlar değişebilir. Eğer öncesinde çok sık botulinum toksini tedavisi gördüyseniz veya doz çok yüksek ise, vücudunuz botulinum toksinine karşı antikor adı verilen bazı maddeler üretmeye başlayabilir ve bu maddeler yeni enjekte edilen botulinum toksininin etkisini azaltabilir.
Bu uygulama hangi sıklıkla tekrar edilmelidir?
Tekrarlayan uygulamalarda etki süresinin uzar. Özellikle 3 ay arayla yapılmış 3 uygulamanın diş sıkma problemlerini ve masseter hipertrofisini kalıcı olarak azalttığı düşünülür. İki botulinum toksin tedavisi arasındaki süre 3 aydan daha kısa olmamalıdır.
Botoks uygulaması sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Uygulama günü botulinum toksinin istenmeyen yayılımını engellemek için uygulama bölgelerine masaj yapılmamalı, şişliğin dağıtılmasına çalışılmamalıdır. Uygulama günü hamam, sauna gibi aktiviteler ve ağır egzersiz önerilmez. Uygulama sonrası ilk saatlerde çeneyi aşırı zorlayıcı aktivitelerden (aşırı sakız çiğneme, zorlayıcı yemekler) kaçınılmalıdır. Uygulamanın ertesi günü rutin hayata dönülebilir.
Botoks uygulaması ağrılı mıdır?
Kullanılan enjeksiyon iğneleri oldukça küçük boyutlarda olduğu için ağrı minimaldir. Hastalar durumu “sinek ısırığı kadar” gibi ifadelerle açıklar. Botoks dağılımını etkileyeceği için işlem öncesinde lokal anestezik madde enjeksiyonu önerilmez. Hedef kas cildin altında olduğu için cilde sürülen topikal kremler işe yaramaz. İşlem sonrası enjeksiyon bölgelerindeki ağrı çok kısa bir süre içerisinde geçecektir.
Botoks uygulaması sonrası morluk olur mu?
Nadiren, uygulama bölgesindeki küçük damarların hasarlanmasına bağlı olarak küçük morluklar oluşabilir. Bu durum, botulinum toksin tedavisinin etkisini ve sonucunu değiştirmez. Moraran bölgeye işlem sonrası masaj yapmadan ve sert şekilde bastırmadan buz uygulaması yapılması önerilir. Eğer morluk oluşursa 3-4 gün içinde geçecektir ve bu süre zarfında fondöten kullanımı morluğu maskeleyecektir.
Botoks uygulaması sonrası çiğneme problemi olur mu?
Masseter kası, çiğneme fonksiyonunda oldukça önemli olan güçlü bir kastır. Şikayetler doğrultusunda kasın bir miktar zayıflatılması fonksiyonunda bir soruna sebep olmaz.
Çene bölgesi için Botoks uygulamasıyla birlikte kombine edilebilen diğer işlemler nelerdir?
Eğer rahatsızlık diş sıkma probleminden çok masseter hipertrofisinin neden olduğu kare ya da köşeli yüz görünümüyse bireyin dikkatli analiz edilmesi gerekir. Yanak bölgesinde dolgunluğun sebepleri değişkendir. Ön bölümde bu görünüme fazla yanak yağları (bukkal yağ yastıkçıkları) sebep olurken, masseter kası daha çok çenenin arka bölgesindeki görüntüde etkilidir. Bu iki durum iyi analiz edilmeli eğer ihtiyaç duyulursa daha ince, daha keskin, daha çekici ve daha estetik bir yüz yapısı için Bişektomi kombinasyonu da düşünülmelidir (Bakınız Bişektomi (Yanak Estetiği) Bölümü).
Botoks uygulaması sonrası karşılaşılan diğer problemler nelerdir?
Bu bölgeye yapılan Botoks uygulaması, anatomik varyasyonlara ve yapısal faktörlere bağlı olarak nadiren gülüş problemlerine ve ağız köşesi asimetrisine sebep olabilir. Bu durum geçicidir. Çok nadiren de olsa alerjik reaksiyon meydana gelebilir. Tedaviden sonra nefes alma-yutma ya da konuşma güçlüğü, kurdeşen, şişme (yüz ve boğazda şişme dahil), hırıltılı soluma, baygınlık hissi ve nefes darlığı ortaya çıkarsa, derhal doktorunuza ya da en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz çünkü bunlar şiddetli bir alerjik reaksiyonun olası belirtileridir.
Botoks kimlere uygulanmaz?
Enjeksiyon planlanan bölgede aktif enfeksiyon varlığında, nörolojik ya da nöromusküler hastalıklarda (Motor nöropatiler, ALS, Myastenia Gravis, Eaton-Lambert Sendromu…), aminoglikozidler (gentamisin…) ve kürar benzeri non-depolarizan blokörler gibi ilaç kullanımında, laktoz ve albümin alerjisinde, hamilelikte ve emzirme durumunda botoks enjeksiyonu yapılmaz.
Özet
Botulinum toksin (Botoks) enjeksiyonları, diş sıkma problemlerinin ve masseter hipertrofisinin tedavisinde oldukça sık kullanılan, basit ve oldukça etkili bir uygulamalardır. Yaklaşık 10 dakikalık bir uygulama diş sıkma problemlerinde ciddi bir rahatlama sağlar. Botulinum toksin uygulamasının kalıcılık süresi önceki uygulamalara, işlem yapılan bölgeye ve kişiye bağlı faktörlere göre değişmektedir. Lütfen uygulamayı başka uygulamalarla, kendinizi ise başka kişilerle karşılaştırmayınız. Fazla doz uygulama sonrası komplikasyon ihtimali artıyor ve geri dönüşü maalesef olmuyor. Onun yerine, istediğim etkiyi mümkün olan en az dozla yapma taraftarıyım ve uygulamalarımı da buna göre yapıyorum. İlk uygulama sonrasında iki ihtimal var. Ya uygulanan doz yeterli gelecek ve ek doza gerek kalmayacak ya da etki görülecek ancak biraz daha ihtiyacınız olacak. Eğer biraz daha fazla doza ihtiyacımız olursa bunu kontrolünüzde halledeceğimizden şüpheniz olmasın. Dediğim gibi, fazla doz yapıp geri döndürememektense, az doz yapıp ihtiyaç halinde ekstra dozlar yapmak çok daha güvenli. Botulinum toksin uygulaması gibi medikal estetik uygulamalar, deri ve deri altı anatomi konusunda hem teorik hem de uygulamalı olarak bilgi ve tecrübe sahibi olan, konuya derinlemesine hakim, karşılaşılan komplikasyonları yönetebilecek ve alanında uzman doktorlar tarafından uygulanmalıdır. Saygılarımla.
Kaynaklar
